Η Κυρά Σαρακοστή είναι έθιμο παλιό!

Η εβδομάδα αυτή ήταν αφιερωμένη στο ξεκίνημα της νηστείας με την .... Σαρακοστή.
Πρώτα  συζητήσαμε για την Καθαρή Δευτέρα-τα κούλουμα- και  το πέταγμα του χαρταετού(αν και φέτος μας τα χάλασε ο καιρός) ...μας δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσουμε  το σχήμα του κώνου κατασκευάζοντας στην συνέχεια τον δικό μας χαρταετό!

Για  να βοηθήσουμε τα παιδιά να κατανοήσουν την περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής και της νηστείας μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την παράσταση της Κυράς Σαρακοστής!

 Η Κυρά Σαρακοστή λοιπόν μάθαμε ότι  είναι ένα παλιό ελληνικό έθιμο που έπαψε να τηρείται στις μέρες μας . Στην ουσία είναι ένα αυτοσχέδιο ημερολόγιο που είχαν οι παλιοί για να μετρούν τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Κυριακή του Πάσχα. Οι εβδομάδες είναι επτά, γιαυτό και η Κυρά Σαρακοστή έχει επτά πόδια. Ένα πόδι για κάθε εβδομάδα.

Η Κυρά Σαρακοστή έχει σταυρωμένα τα χέρια της, επειδή προσεύχεται, δεν έχει στόμα γιατί δεν μιλάει και γιατί νηστεύει, δεν έχει αυτιά για να μην ακούει. Όλα αυτά γιατί η περίοδος μέχρι το Πάσχα στην ουσία σημαίνει στροφή στον εσωτερικό μας κόσμο με σκοπό την κάθαρση μέσω της νηστείας, όχι μόνο των τροφών αλλά και των κακών μας συνηθειών: δεν βλέπουμε δηλαδή, δεν ακούμε και δεν σχολιάζουμε τι κάνουν οι άλλοι, αλλά στρέφουμε την προσοχή μας στην δική μας βελτίωση.

 Γράφει ο Γεώργιος Μέγας: ”άλλοτε, που έλειπαν τα ημερολόγια και ήθελαν να έχουν κάποια αντίληψη του χρόνου στη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής, οι άνθρωποι του λαού είχαν βρει ένα εύκολο μέσο’ παρίσταναν τη Σαρακοστή εικονικά σαν Καλόγρια.

Έπαιρναν μια κόλλα χαρτί κι εσχεδίαζαν με το ψαλίδι μια γυναίκα. Η κυρά Σαρακοστή δεν έχει στόμα, γιατί είναι όλο νηστεία’ τα χέρια της είναι σταυρωμένα για τις προσευχές. Έχει 7 πόδια, τις 7 εβδομάδες της Σαρακοστής. Κάθε Σάββατο κόβουμε κι ένα πόδι. Το τελευταίο πόδι το κόβουμε το Μεγάλο Σάββατο, το βάζουμε μέσα σ’ένα ξερό σύκο ή καρύδι κι όποιος το βρει του φέρνει γούρι! (Χίος)

Στον Πόντο:παίρνουν μια πατάτα ψημένη ή ένα κρεμμύδι, μπήγουν επάνω ακτινοειδώς 7 φτερά κότας, το δένουν από το ταβάνι και κρέμεται όλη τη Σαρακοστή. Μια μια βδομάδα που περνάει, βγάζουν από ένα φτερό. Λέγεται “κουκουράς” και είναι το φόβητρο των μικρών.”Άλλοτε, πάλι, κι αλλού, την κυρά Σαρακοστή την πλάθαν με ζυμάρι, γι’αυτό και μας έχει διασωθεί το τραγουδάκι:

Την Κυρά Σαρακοστή που είναι έθιμο παλιό 
οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν με αλεύρι και νερό!

.Για στολίδι της φορούσαν στο κεφάλι της σταυρό
και το στόμα της ξεχνούσαν γιατί νήστευε καιρό!

.Και μετρούσαν τις ημέρες με τα πόδια της τα εφτά
κόβαν ένα τη βδομάδα, μέχρι να ρθει η Πασχαλιά!
(πηγή:http://antexoume.wordpress.com)

Έτσι και εμείς στην αρχή την σχεδιάσαμε σε χαρτί όπου την στολίσαμε με διάφορους τρόπους(με όσπρια,την ζωγραφίσαμε...).

Στην συνέχεια καλέσαμε γιαγιάδες και μαμάδες και την ζυμώσαμε όπως λέει και το τραγουδάκι...με αλεύρι και νερό...το αποτέλεσμα ...τέλειο!

 

 

Μία για κάθε τμήμα! 
Κατά την διάρκεια του ζυμώματος αναφέραμε τα όσπρια που στολίσαμε την κυρά Σαρακοστή...φακές,ρεβύθια,φασολάκια,φάβα...προσπαθήσαμε να βρούμε πόσα όσπρια αρχίζουν από το ίδιο γράμμα και ποιό είναι αυτό...(Φ).Μετρήσαμε τα πόδια της και κάναμε προσθαφαιρέσεις έτσι ώστε να γνωρίσουμε τον αριθμό επτά-7-.Στολίσαμε το φόρεμά της με διάταξη στα όσπρια...γράψαμε κάτω από κάθε πόδι τον αριθμό με την σωστή αρίθμηση!
Βρήκαμε  στο Internet πίνακες ζωγράφων(Σπύρος Βασιλείου) με το τραπέζι της Σαρακοστής...τους περιγράψαμε...

 προσπαθήσαμε να τους μιμηθούμε....

Συζητήσαμε για τις νηστίσιμες τροφές και τις κατατάξαμε σε κατηγορίες(θαλασσινά,όσπρια,λαχανικά,φρούτα...).

Τις γράψαμε στον υπολογιστή....και προβήκαμε σε  αντιστοιχίσεις με εικόνες!