Η πόλη μου ,το Ηράκλειο

Τετάρτη 17 Απριλίου 2013

"Τα λαζαράκια"


Ένα από τα  έθιμα που πριν μερικά χρόνια επιβίωνε σε όλο τον ελλαδικό χώρο με πολλές κι ενδιαφέρουσες παραλλαγές (στους στίχους του τραγουδιού, στην ηλικία και το φύλλο των παιδιών, στο ομοίωμα ή λουλουδοστολισμένο σύμβολο του Λαζάρου, στην τρόπο αναπαράστασης, κ.λ.π.) αλλά πάντα με βασικό γνώρισμα την αναγγελία του επερχόμενης αναστάσεως μετά το θάνατο και, παράλληλα το καλωσόρισμα της ανοίξεως μετά το χειμώνα.... 
Ένα έθιμο συμβολικό που αρωματίζει τη ζωή με ελπίδα και υμνεί την ανάσταση και την άνοιξη.. της ψυχής και της πλάσης.. του ανθρώπου και της φύσης... σημαντικό για τις μέρες μας όσο ποτέ... 
Τα κάλαντα του Λαζάρου ήταν αποκλειστικά σχεδόν γυναικεία και τα τραγουδούσαν κοπέλες διαφόρων ηλικιών ακόμα και κορίτσια τις παντρειάς που ονομάζονταν “Λαζαρίνες”.

Την παραμονή της γιορτής, οι Λαζαρίνες ξεχύνονταν στα χωράφια έξω από τα χωριά για να μαζέψουν λουλούδια που με αυτά θα στόλιζαν το καλαθάκι τους την άλλη μέρα ντυμένες με τοπικές ενδυμασίες φορώντας ειδική στολή.

 Γύριζαν από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας το Λάζαρο και εισέπρατταν μικρό φιλοδώρημα, χρήματα, αυγά, φρούτα ή άλλα φαγώσιμα.

Σε πολύ λίγες περιοχές της χώρας τραγουδιούνται σήμερα τα Λαζαριάτικα κάλαντα. Τα λόγια του τραγουδιού άλλοτε αναφέρονται στην ανάσταση του Λαζάρου και είναι συνήθως μέτρια στιχουργήματα και άλλοτε πάλι αποτελούν παινέματα προσώπων που αγγίζουν τα όρια υψηλής ποιητικής δημιουργίας. 
Στην Κρήτη έκαναν έναν ξύλινο σταυρό και τον στόλιζαν με ορμαθούς από λεμονανθούς και αγριόχορτα με κόκκινα λουλούδια, τις μαχαιρίτσες.

                                                              Σήμερον έρχεται ο Χριστός
ο επουράνιος θεός.
Εν τη πόλει Βηθανία
Μάρθα κλάει και Μαρία.
Λάζαρο τον αδελφό της
τον γλυκύ και καρδιακόν της.
Τον μοιρολογούν και λένε
τον μοιρολογούν και κλαίνε.

Τρεις ημέρες τον θρηνούσαν
και τον εμοιρολογούσαν
Και τη μέρα την Τετάρτη
κίνησε ο Χριστός για να ‘ρθει.
Τότε εβγήκε η Μαρία
έξω από τη Βηθανία
και εμπρός του γονατίζει
και τα πόδια του φιλεί.

-Αν εδώ ήσουν, Χριστέ μου
δεν θα πέθαιν' ο αδελφός μου.
Μα και πάλιν εγώ πιστεύω
και καλότατα ηξεύρω
ότι δύνασαι αν θελήσεις
και νεκρούς να αναστήσεις.

Τότε ο Χριστός δακρύζει
και τον Άδη φοβερίζει.!
Δεύρο έξω Λάζαρέ μου
φίλε και αγαπητέ μου.
Παρευθύς επελυτρώθη
ανεστήθη κι εσηκώθη
Τότε τον Θεόν δοξάζουν
και τον Λάζαρο εξετάζουν.

Πες μας, Λάζαρε, τι είδες
εις τον Άδην απού πήγες;
Είδα φόβους, είδα τρόμους,
είδα βάσανα και πόνους,

Δώστε μου νερό λιγάκι
να ξεπλύνω το φαρμάκι
της καρδιάς και των χειλέων
και μην μ' ερωτάτε πλέον.

Του χρόνου πάλι να ‘ρθουμε,
με υγεία να σας βρούμε,
και ο νοικοκύρης του σπιτιού
χρόνια πολλά να ζήσει,
να ζήσει χρόνια εκατό
και να τα ξεπεράσει.
Αφού ακούσαμε από τον υπολογιστή τα λαζαροκάλαντα από διάφορες περιοχές   τα τραγουδήσαμε και  εμείς και στην συνέχεια ζυμώσαμε...  τα λαζαράκια με την βοήθεια μαμάδων και γιαγιάδων(τις ευχαριστούμε πολύ !!).


Τα υλικά που χρησιμοποιήσαμε :
1 κιλό αλεύρι
3/4 του ποτηριού ελαιόλαδο
1 ποτήρι ζάχαρη
1,5 με 2 ποτήρια ζουμί από βρασμένη κανέλα (να είναι χλιαρό - όχι καυτό- όταν το ρίξουμε στο αλεύρι)
1,5 φακελάκι στεγνή μαγιά (αφού τη διαλύσουμε σε λίγο χλιαρό νερό και την αφήσουμε 5 λεπτά να "φουσκώσει")
1 κουταλάκι κοπανισμένα κανελογαρίφαλα
καρυδόψιχα και σουσάμι καβουρντισμένο και αλεσμένο
Διαδικασία:
Σε μια λεκανίτσα ρίχνουμε το αλεύρι. Κάνουμε μια λακουβίτσα στο κέντρο και προσθέτουμε τη μαγιά, το λάδι, τη ζάχαρη και ανακατεύοντας προσθέτουμε σιγά-σιγά το κανελόζουμο μέχρι η ζύμη να μπορεί να πλάθεται. Μετά φτιάχνουμε τα "ανθρωπάκια", στην "κοιλίτσα" των οποίων, παραχώνουμε και αλεσμένο καβουρντισμένο σουσάμι και καρυδόψιχα. Τα τοποθετούμε σε λαδωμένο ταψί και τα αφήνουμε να φουσκώσουν . Τα βρέχουμε με ζαχαρόνερο και τα αφήνουμε να ψηθούν σε προθερμασμένο φούρνο (180 βαθμούς περίπου) για καμιά ωρίτσα (μέχρι να ροδίσουν). Μερικοί βάζουν και σουσάμι. Για ματάκια, αλλού βάζουν γαρίφαλα, αλλού ρεβύθια, αλλού σταφίδες, κ.λ.π.
Εμείς χρησιμοποιήσαμε γαρύφαλλα για τα μάτια....









και του χρόνου!

1 σχόλιο:

Maro Oikonomou είπε...

Κι εγώ στόλιζα το καλαθάκι μου μικρή και έλεγα τα κάλαντα που γράψατε! Τι μου θυμίσατε τωρα! Τι ραία έθιμα που έχουμε και πόσο σημαντικό είναι να τα διατηρούμε!